Hệ thống treo trên ô tô

Vai trò của hệ thống treo trên ô tô

Việc ô tô chuyển động được khi đi qua các mặt đường không bằng phẳng một cách êm dịu là vai trò chủ yếu của hệ thống treo ô tô. Tính năng êm dịu trong chuyển động ô tô được quyết định bởi chất lượng làm việc của hệ thống treo. Ngoài vai trò đảm bảo tính năng êm dịu cho xe, hệ thống treo còn dùng để truyền các mômen và lực từ bánh xe lên khung hoặc vỏ xe, đảm bảo đúng quy luật động học của bánh xe.

Cấu tạo hệ thống treo trên ô tô

Hệ thống treo ô tô được cấu thành từ ba thành phần: thành phần thư nhất là bộ phận đàn hồi (có thể là nhíp; lò xo; thanh xoắn; khí nén…) Bộ phận đàn hồi giúp hấp thụ dao động từ mặt đường, giảm nhẹ tải trọng động lên khung xe, tạo điều kiện cho bánh xe dao động, đảm bào độ êm dịu cho xe. Thành phần thứ hai là bộ phận giảm chấn (thường là giảm chấn ống thủy lực): có tác dụng dập tắt nhanh dao động của bánh xe và thân xe để tăng tính êm dịu và độ ổn định đảm bảo cho bánh xe bám đường tốt hơn ngay cả khi điều kiện mặt đường thay đổi. Thành phần thứ ba là bộ phận dẫn hướng (Cơ cấu tay đòn - càng chữ A; nhíp): Đây là bộ phận có phần trừu tượng và khó hình dung với nhiều người do khi nhắc đến hệ thống treo ô tô, chúng ta thường chỉ nghĩ ngay đến lò xo và các ống giảm chấn. Tuy vậy, bộ phận dẫn hướng lại đóng một vai trò rất quan trọng. Giống như tên gọi, bộ phận này giúp dẫn hướng, đảm bảo cho xe chỉ dao động trong mặt phẳng thẳng đứng và giúp cho bánh xe chuyển động dúng quy luật động học của nó. Ngoài ra, bộ phận dẫn hướng còn tiếp nhận và truyền các lực, moment giữa bánh xe với phần khung vỏ của xe.

Vì sao cần phải kiểm tra, bảo dưỡng định kỳ hệ thống treo trên ô tô

Theo chiều dài thời gian sử dụng xe, tính năng kỹ thuật của hệ thống treo ô tô cũng giảm dần và có thể xảy ra các hư hỏng như chảy dầu, phát ra tiếng kêu, hoặc xe bị xóc… Để nhận biết hệ thống treo ô tô có hư hỏng, thông thường có thể nhận biết được thông qua việc phát hiện những tiếng kêu lạ hoặc phát hiện thông qua chất lượng làm việc của hệ thống treo thay đổi, tính năng êm dịu của xe bị giảm xuống.

Điều đáng chú ý là những lỗi phát sinh ở hệ thống treo trên ô tô nếu để lâu mà không khắc phục sẽ có thể  gây nên các bất thường ở các hệ thống khác: lốp xe bị mòn không đề, xe bị xệ về một bên, xe mất ổn định khi quay vòng...

Việc kiểm tra bảo dưỡng hệ thống treo ô tô một cách định kỳ để phát hiện các hiện tượng bất thường nhằm đảm bảo sức khỏe của hành khách và sự an toàn trong chuyển động. Hệ thống treo cần được kiểm tra chẩn đoán bởi đội ngũ kỹ thuật viên chuyên nghiệp, kịp thời phát hiện, sửa chữa hoặc thay thế các chi tiết hư hỏng.

Hệ thống treo thường hư hỏng những gì?

Hư hỏng của hệ thống treo ô tô cũng có thể xảy ra ở bất kỳ phần tử nào cấu thành hệ thống treo. Một trong các phần tử dễ bị hư hỏng nhất là thành phần giảm chấn, thường trên xe du lịch là sử dụng giảm chấn ống thủy lực. Vai trò của giảm chấn ống thủy lực là hạn chế chuyển động của phần tử đàn hồi (nhíp, lò xo) đồng thời hấp thụ dao động của thân xe để mang lại tính êm dịu trong chuyển động của ô tô. Hư hỏng thường thấy ở bộ phận giảm chấn là bị chảy dầu hoặc bị tắc lỗ tiết lưu. Dễ nhận biết nhất trong trường hợp bị chảy dầu là thường ống giảm chấn bị bám bụi bẩn. Xe đi qua những địa hình xấu thường bị bồng bềnh, gây cảm giác khó chịu cho người ngồi trên xe, qua chỗ địa hình xấu rồi nhưng xe vẫn không lấy lại được độ êm dịu, tất cả những hiện tượng này là do giảm chấn bị mất tác dụng và không hấp thụ được dao động. Trường hợp bị tắc lỗ tiết lưu thì thường xe bị xóc nhiều vì lúc này giảm chấn bị cứng không thay đổi được hành trình.

Chi tiết tiếp theo có thể bị hư hỏng là phần tử dẫn hướng: biểu hiện hư hỏng trong trường hợp này là những tiếng kêu xuất phát từ liên kết ắc nhịp, khớp cầu, cao su giữa các thanh nối và thanh ổn định bị mòn và độ rơ tăng lên. Khi hệ thống treo phát ra những tiếng kêu này, người dung xe nên đến trung tâm bảo dưỡng ô tô và sửa chữa ô tô để kiểm tra và xử lý kỹ thuật khắc phục các hư hỏng này.

Biểu hiện hư hỏng tiếp theo trong hệ thống treo ô tô là giảm độ cứng của các phần tử đàn hồi. Nguyên nhân có thể do xe làm việc quá tải trong khoảng thời gian dài làm thay đổi kích thước của phần tử đàn hồi và chi tiết đàn hồi bi mỏi. Trong trường hợp này phần tử đàn hồi bị oải hoặc bị yếu, quan sát bằng mát thường có thể thấy nhíp bị võng, lò xo bị chùn. Để tránh hư hỏng có thế lan sang các chi tiết khác do chi tiết đàn hồi bị gãy chúng ta cần phải kiểm tra và thay mới kịp thời các chi tiết bị hư hỏng.

# hệ thống treo ô tô, phần tử đàn hồi; phần tử dẫn hướng; bảo dưỡng hệ thống treo ô tô; bộ phận giảm chấn.

GHP.