ĐỘ ÊM DỊU CỦA Ô TÔ PHỤ THUỘC VÀO YẾU TỐ NÀO

Độ êm dịu của ô tô là một trong những yếu tố được quan tâm hàng đầu của nhiều khách hàng khi chọn mua ô tô. Có nhiều yếu tô ảnh hưởng tới độ em dịu của một chiêc xe: đầu tiên và quan trọng nhất chính là hệ thống treo của xe. Bạn cũng đã từng nghe nói về những hệ thống treo MacPherson, tay đòn kép và rất nhiều loại khác. Nhưng đã bao giờ bạn tự hỏi chúng là gì, hoạt động như thế nào và khác nhau ra sao chưa. Nội dung bài viết này sẽ giới thiệu một cách chung nhất những yếu tố làm nên tính êm dịu của chiếc xe

Những kiến thức cơ bản nhất về hệ thống treo trên ô tô

Hệ thống treo dùng để kết nối giữa phần tử được treo và phần tử bị treo bằng các cơ cấu đặc biệt. Nhiệm vụ chủ yếu của các cơ cấu đặc biệt trong hệ thống treo là giúp ô tô chuyển động êm dịu khi đi qua các mặt đường không bằng phẳng. Ngoài ra hệ thống treo còn dùng để đảm bảo đúng động học bánh xe, truyền các lực và mômen từ bánh xe lên khung hoặc vỏ xe,

Cấu tạo và đặc điểm kết cấu của hệ thống treo ô tô gồm 3 phần tử: phần tử đàn hồi; phần tử giảm chấn và phần tử dẫn hướng

1. Phần tử đàn hồi

Phần tử đàn hồi hiện nay bao gồm nhiều loại: nhíp, lò xo, thanh xoăn..Dù là loại nào thì cũng đảm bảo hấp thụ dao động từ mặt đường, giảm nhẹ tải trọng động lên khung xe, đảm bào độ êm dịu cho xe.

- Nhíp: đóng vai trò của cả ba bộ phận trong hệ thống treo, có khả năng chịu tải cao nhưng độ êm dịu thấp (sử dụng chủ yếu trên xe tải).

- Lò xo: công nghệ chế tạo đơn giản, độ êm dịu tốt nhưng khó bố trí (thường sử dụng phổ biến trên hầu hết các dòng xe con như Hyundai Grand i10, Honda Civic, Toyota Camry,…).

- Thanh xoắn: công nghệ chế tạo phức tạp nhưng dễ bố trí (vẫn sử dụng trên nhiều dòng xe).

- Khí nén: dùng cho những dòng xe cần tải lớn và độ êm dịu cao như xe khách trên 29 chỗ, xe bus,.. Bên cạnh đó, hệ thống treo khí nén điều khiển điện tử còn được ứng dụng trên những dòng xe sang đầu bảng như Mercedes S-Class, BMW 7-series,…)..

2. Phần tử giảm chấn

Có hai loại giảm chấn là giảm chấn thủy lực và giảm chấn dùng ma sát.

Phần tử giảm chấn có tác dụng dập tắt nhanh dao động của bánh xe và thân xe để đảm bảo cho bánh xe bám đường tốt hơn, tăng tính êm dịu và độ ổn định trong quá trình vận hành.

- Giảm chấn thủy lực:

Lợi dụng ma sát giữa các lớp chất lỏng (dầu) để dập tắt dao động.

Có hai loại giảm chấn thủy lực là giảm chấn dạng ống (dẫn động trực tiếp, được sử dụng phổ biến) và giảm chấn dạng đòn (dẫn động gián tiếp qua hệ thống đòn nên phức tạp và vì thế ít dung cho ô tô hiện nay).

- Giảm chấn ma sát:

Như đã đề cập ở trên, nhíp cũng đóng vai trò giảm chấn cho xe thông qua ma sát giữa các lá nhíp.

3. Bộ phận dẫn hướng

Đây là bộ phận có kết cấu phúc tạp, đặc điểm kết cấu có phần trừu tượng và khó hình dung với nhiều người. Khi nhắc đến hệ thống treo, chúng ta thường chỉ nghĩ ngay đến lò xo và các ống giảm chấn. Tuy vậy, bộ phận dẫn hướng trong hệ thông treo lại đóng một vai trò rất quan trọng, chính phần tử này dẫn hướng để bánh xe chuyển động trong mặt phẳng thẳng đứng, đảm bảo đúng động học của bánh xe. Bên cạnh đó, bộ phận dẫn hướng còn tiếp nhận và truyền lực, moment giữa bánh xe với phần khung vỏ của xe.

Có hai kiểu dẫn hướng chính là dùng nhíp (đối với xe tải) và dùng các cơ cấu tay đòn (xe con). Cũng chính việc bố trí và sắp xếp các tay đòn này mà nhà thiết kế có thể tạo ra những kiểu hệ thống treo khác nhau như hệ thống treo MacPherson, hệ thống treo tay đòn kép (double wishbone), hệ thống treo đa liên kết (multi-link),…

Phân loại hệ thống treo

Xét theo kết cấu của bộ phận dẫn hướng thì hệ thống treo có thể được chia thành hai loại chính là hệ thống treo phụ thuộc và hệ thống treo độc lập.

1. Hệ thống treo phụ thuộc

Về mặt kết cấu, ở hệ thống này thì các bánh xe được nối trên 1 dầm cầu liền, các chi tiết hệ thống treo sẽ nối dầm cầu với thân xe. Đúng như tên gọi của nó, trong hệ thống này, dao động của hai bánh xe ảnh hưởng và phụ thuộc lẫn nhau. Các kiểu hệ thống treo phụ thuộc có thể kể đến là treo liên kết Satchell, liên kết Watt, nhíp lá,…

Ưu điểm nổi trội của hệ thống treo phụ thuộc là có kết cấu đơn giản, độ bền cao, chịu tải tốt và đặc biệt phù hợp với các loại ô tô tải cũng như ô tô con sử dụng kết cấu khung vỏ rời (body-on-frame). Bảo dưỡng và sửa chữa hệ thống treo phụ thuộc đơn giản, dễ thực hiện. Nhược điểm của hệ thống này, do khối lượng phần không được treo lớn nên hệ thống này kém êm dịu và ổn định, xe dễ bị rung động,…

Trên xe du lịch, hệ thống treo phụ thuộc thường được sử dụng ở cầu sau của các mẫu SUV quen thuộc như Toyota Fortuner, Chevrolet Trailblazer, Ford Everest, Ford Explorer,… và những chiếc bán tải sử dụng chung khung gầm như Toyota Hilux, Chevrolet Colorado hay Ford Ranger,…

2. Hệ thống treo độc lập

Hệ thống treo độc lập khắc phục được phần lớn nhược điểm của hệ thống treo phụ thuộc. Dao động từ mặt đường lên khung vỏ xe có thể được kiểm soát tốt hơn. Ở hệ thống này, các bánh xe được gắn với thân xe một cách “độc lập” với nhau. Qua đó, hai đầu bánh xe có thể chuyển động riêng lẻ, dịch chuyển tự do mà không gây ảnh hưởng lẫn nhau. Các kiểu hệ thống treo độc lập tiêu biểu là hệ thống treo MacPherson, hệ thống treo tay đòn kép (double wishbone), hệ thống treo đa liên kết (multi-link),…

Ở hệ thống treo độc lập, phần không được treo nhỏ nên khả năng bám đường của bánh xe cao, tính êm dịu chuyển động cao. Trong hệ thống này, do không có dầm cầu liền nối thân xe nên có thể bố trị trọng tâm xe thấp đi, nhược điểm của hệ thống treo độc lập có cấu trúc và thành phần phức tạp hơn, bảo dưỡng và sửa chữa hệ thống treo độc lập cũng phức tạp hơn

Hệ thống treo độc lập được sử dụng rất rộng rãi và phổ biến trên ô tô. Những mẫu xe tiêu biểu có thể kể đến như Honda Civic, Honda CR-V, Toyota Camry (đều dùng cấu hình treo trước MacPherson/treo sau đa liên kết multi-link), Mercedes C-class (đa liên kết trước sau), Mercedes GLE-class (treo trước tay đòn kép/treo sau đa liên kết),…

3. Sự kết hợp giữa hệ thông treo phụ thuộc và treo độc lập là Hệ thống treo bán độc lập

Ở hệ thống này, kết hợp được ưu điểm của cả hai hệ thống trên, khắc phục phần lớn các nhược điểm của mỗi hệ thống. Kết cấu của hệ thống treo này vẫn cho phép hai bánh xe chuyển động tương đối với nhau, tuy nhiên chuyển động của chúng vẫn có ảnh hưởng đến nhau. Ngày nay, hệ thống treo này xuất hiện phổ biến nhất dưới dạng thanh xoắn (torsion beam) kết hợp với thanh cân bằng (stablizer bar). Hệ thống này thường được sử dụng ở cầu sau một số mẫu xe như Toyota Corolla Altis, Toyota Vios.

Hệ thống treo MacPherson (1 càng chữ A)

Ưu điểm:

- Thiết kế đơn giản hơn so với những loại hệ thống treo độc lập khác.

- Tương đối nhẹ và nhỏ gọn (cấu tạo chỉ gồm giảm xóc, lò xo, cánh tay điều chỉnh hướng và đệm cao su giảm chấn).

- Tiết kiệm được diện tích cho các thành phần truyền động khác nên đặc biệt thích hợp với những xe dẫn động cầu trước (FWD)..

- Độ ma sát và mài mòn của bộ phận giảm chấn được giảm, do đó không phải bảo trì quá nhiều.

Nhược điểm:

- Độ chụm và góc đặt bánh xe không ổn định, bánh xe và thân xe vẫn lắc ngang so với mặt đường. Không thích hợp với những xe yêu cầu cao về trải nghiệm lái.

Hệ thống treo tay đòn kép (double wishbone) (2 càng chữ A)

Ưu điểm:

- Góc đặt bánh xe được ổn định, hạn chế lắc ngang thân xe khi vào cua, qua đó giúp cảm giác lái của xe tốt hơn.

- Tạo sự linh hoạt trong việc sắp xếp các thành phần như lò xo, giảm chấn,…

- Dễ dàng điều chỉnh động học của hệ thống treo, qua đó tối ưu hóa quá trình vận hành của xe.

Nhược điểm:

- Cấu tạo gồm nhiều thành phần và phức tạp hơn so với MacPherson.

- Do đó, giá cũng cao hơn, khâu sửa chữa và bảo trì cũng tốn nhiều thời gian và công sức hơn.

Hệ thống treo đa liên kết (multi-link)

Ưu điểm:

- Sự đa dạng trong thiết kế và điều chỉnh các liên kết giúp mang đến cảm giác điều khiển và xử lý còn tốt hơn so với kiểu tay đòn kép.

Nhược điểm:

- Việc phát triển và thiết kế rất phức tạp.

- Do đó, hệ thống này có giá thành cũng như độ phức tạp trong khâu sửa chữa và bảo dưỡng cao.

 

#autogiahungphat; #baoduongsuachuahethongtreo; bảo dưỡng sửa chữa hệ thống treo; #tính êm dịu;

#https://autogiahungphat.vn/